1. Có đúng đóng BHXH tự nguyện chỉ được nhận 2 triệu tiền thai sản từ 01/7/2025? 

Trước tiên cần phải khẳng định, việc đóng BHXH tự nguyện chỉ được nhận 02 triệu tiền thai sản là thông tin chưa hoàn toàn đầy đủ. 

Theo đó, bên cạnh được nhận 02 triệu đồng tiền thai sản, những người đóng BHXH tự nguyện đủ điều kiện còn được hưởng thêm 03 chế độ khác gồm hưu trí, tử tuất và bảo hiểm an toàn lao động như đã phân tích bên trên thay vì chỉ có 02 chế độ là hưu trí và tử tuất như trước 01/7/2025.

Cụ thể, từ 01/7/2025 tới đây, khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực, người dân khi đóng BHXH tự nguyện sẽ được hưởng 03 chế độ khác bên cạnh trợ cấp thai sản bao gồm: 

- Chế độ hưu trí

- Chế độ tử tuất

- Bảo hiểm tai nạn lao động theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015.

Trong đó:

* Trợ cấp thai sản: Mức hưởng là 02 triệu đồng/con được sinh ra hoặc với mỗi thai ≥22 tuần tuổi chết trong tử cung, thai chết khi chuyển dạ.

Nếu là lao động nữ thuộc dân tộc thiểu số hoặc là người Kinh nhưng có chồng là người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo khi sinh con còn được hưởng thêm nhiều chính sách hỗ trợ khác của Chính phủ. (Căn cứ Điều 95 Luật BHXH 2024)

* Chế độ hưu trí:

- Với lao động nữ đóng BHXH 15 năm: Được hưởng lương hưu bằng 45% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH, sau đó cứ thêm 01 năm thì tính thêm 2%, tối đa là 75%.

- Với lao động nam đóng BHXH 20 năm: Được hưởng lương hưu bằng 45% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH, sau đó cứ thêm 01 năm thì tính thêm 2%, tối đa là 75%.

- Trường hợp vừa thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng, vừa thuộc đối tượng quy định tại Điều 21 của Luật BHXH 2024 thì được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.

(Căn cứ khoản 1 Điều 99, khoản 2 Điều 22 Luật BHXH 2024)

* Chế độ tử tuất: Theo Điều 109, Điều 110 Luật BHXH 2024, người đóng BHXH tự nguyện sẽ được hưởng mức trợ cấp mai táng và mức trợ cấp tuất 01 lần từ 01/7/2025 như sau:

- Trợ cấp mai táng: Bằng 10 lần mức tham chiếu tại tháng người đó mất.

- Trợ cấp tử tuất với thân nhân của người đang tham gia BHXH tự nguyện hoặc đang bảo lưu thời gian đóng BHXH được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm tính như sau:  

• Bằng 1,5 x mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH cho những người đóng trước 2014.  

• Bằng 02 lần x mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH cho những người đóng từ sau 2014.   

• Bằng số tiền đã đóng với những người có thời gian đóng <60 tháng.   

Trường hợp đóng cả BHXH bắt buộc và tự nguyện: Mức hưởng trợ cấp tuất 01 lần tối thiểu = 03 x mức bình quân tiền lương và thu nhập làm căn cứ đóng BHXH.

- Trợ cấp tuất 01 lần với nhân thân của ngời đang hưởng lương hưu/tạm dừng hưởng lương hưu chết tính theo thời gian đã hưởng lương hưu như sau:   

• Trường hợp mất trong 02 tháng đầu: Trợ cấp tuất 01 lần = 48 tháng lương hưu của tháng đang hưởng.   
• Trường hợp mất từ tháng thứ 03 trở đi: Mức trợ cấp tuất 01 lần cứ mỗi tháng sẽ giảm 0,5 tháng lương hưu so với mức trợ cấp 48 tháng lương hưu của tháng đang hưởng (tuy nhiên phải >03 tháng lương hưu của tháng đang hưởng).

- Người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng khi mất thì tổ chức, cá nhân lo mai táng sẽ được nhận hỗ trợ chi phí mai táng.

2. Điều kiện được hưởng trợ cấp thai sản khi đóng BHXH tự nguyện?

Theo Điều 94 Luật BHXH 2024, đối tượng hưởng và điều kiện hưởng trợ cấp thai sản khi tham gia BHXH tự nguyện được quy định như sau:

(1) Lao động nữ sinh con/lao động nam có vợ sinh con đóng BHXH tự nguyện hoặc vừa đóng BHXH tự nguyện, vừa đóng BHXH bắt buộc ≥06 tháng trong 12 tháng trước khi sinh/vợ sinh sẽ được hưởng mức trợ cấp thai sản 02 triệu đồng.

(2) Chỉ người mẹ tham gia BHXH tự nguyện mà mất sau khi sinh: Cha/người trực tiếp nuôi dưỡng được hưởng trợ cấp thai sản.

(3) Cả cha và mẹ cùng tham gia BHXH tự nguyện mà đủ điều kiện tại mục (1): Chỉ cha/mẹ được hưởng.

(4) Người tại mục (1) vừa đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện, vừa đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc: Chỉ được hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc.

(5) Nếu mẹ đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, cha đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện: Mẹ được hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, cha hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện.

(6) Nếu cha đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, mẹ đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện: Cha được hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, mẹ hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện.

3. Đóng BHXH tự nguyện bao nhiêu để được hưởng trợ cấp thai sản?

Theo Điều 36 Luật BHXH 2024, mức đóng BHXH của người tham gia BHXH tự nguyện được quy định như sau:

Mức đóng BHXH tự nguyện = 22% x mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện – Mức Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH.

Trong đó:

- Thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện:   

• Thấp nhất: Bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn là 1,5 triệu đồng/tháng.  

• Cao nhất: Bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng. Mức tham chiếu được Chính phủ quyết định dùng để tính đóng, hưởng một số chế độ bảo hiểm và được điều chỉnh dựa trên mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế…
      Theo Luật BHXH 2024, khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu được tính bằng mức lương cơ sở. Nếu lương cơ sở bị bãi bỏ thì mức tham chiếu không thấp hơn mức lương cơ sở này.

- Mức hỗ trợ của Nhà nước: Tùy vào điều kiện kinh tế - xã hội và ngân sách từng thời kỳ mà Chính phủ quy định mức hỗ trợ cho người tham gia BHXH tự nguyện.